ابلاغ ضوابط اجرایی افتتاح و نگهداری حسابهای سپرده ریالی اشخاص حقیقی
به گزارش پیمانکار به نقل از خبرگزاری صدا و سیما، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ضوابط اجرایی جدیدی را برای افتتاح و نگهداری حسابهای سپرده ریالی اشخاص حقیقی در مؤسسات اعتباری به تصویب رسانده است. این اقدام با هدف اصلاح فرآیندهای افتتاح حساب و ساماندهی حسابهای مازاد موجود در شبکه بانکی کشور صورت میگیرد.
بر اساس اعلام بانک مرکزی، با وجود تأکید بر اصل فراگیری مالی و گسترش دسترسی عادلانه به خدمات بانکی، آمارها نشان میدهد که هر فرد بالای 18 سال در ایران به طور متوسط دارای 10 حساب سپرده بانکی است که بیشتر آنها غیرفعال هستند. این تعدد حسابها، هزینههای قابل توجهی را برای مدیریت و نگهداری آنها به نظام بانکی تحمیل میکند و زمینهساز سوءاستفادهها و اقدامات مخرب، از جمله تسهیل پنهانسازی معاملات غیرمجاز، میشود.
بررسیها حاکی از آن است که بخش قابل توجهی از این حسابهای سپرده، خارج از اراده مشتری و به دلیل اجرای طرحهای موقت حاکمیتی و رفاهی مانند طرح نهضت ملی مسکن یا وکالتی نمودن حساب برای شرکت در فرآیند فروش خودرو، ایجاد شدهاند. همچنین، رویههایی مانند افتتاح حساب برای ضمانت، ارائه خدمات بانکی با دوره اجرای موقت، شناسایی مشتری و کارسازی چک نیز به این مسئله دامن زدهاند. در نتیجه، بیش از 650 میلیون حساب سپرده بانکی برای اشخاص حقیقی در شبکه بانکی کشور وجود دارد.
در همین راستا، «ضوابط اجرایی ناظر بر الزامات افتتاح و نگهداری حسابهای سپرده ریالی اشخاص حقیقی در مؤسسات اعتباری» با هدف تصحیح فرآیندهای افتتاح حساب و ساماندهی حسابهای مازاد تدوین شده و به تصویب هیأت عامل بانک مرکزی رسیده است. این ضوابط شامل مقرراتی است که به شرح زیر است:
1. **ایجاد واحد شناسایی مشتری (CDD):** مؤسسات اعتباری موظفند ظرف مدت شش ماه، واحد دائمی شناسایی مشتری (CDD) را در ساختار سازمانی واحد مبارزه با پولشویی خود ایجاد کنند. این واحد مسئول حسن اجرای وظایف مهمی از جمله موارد مذکور در مواد مختلف ضوابط اجرایی است.
2. **تارنمای ویژه بانک مرکزی:** بانک مرکزی با اختصاص یک تارنمای ویژه، امکان مشاهده حسابهای سپرده بانکی اشخاص حقیقی را فراهم میکند تا مشتریان بتوانند درخواستهایی مانند بستن حسابهای مازاد و تعیین حساب پایه را ثبت کنند. مؤسسات اعتباری نیز موظفند حداکثر ظرف 10 روز پس از ثبت درخواست مشتری، اقدامات لازم را انجام دهند.
3. **اصلاح وضعیت حسابها در سامانه سیاح:** مؤسسات اعتباری باید ظرف مدت یک ماه، وضعیت حسابهای سپرده مشتریان را در سامانه سیاح اصلاح کنند و آنها را در یکی از وضعیتهای “فعال”، “فعال-مسدود”، “راکد” یا “راکد-مسدود” قرار دهند.
4. **ممنوعیت افتتاح حساب برای افراد دارای حساب راکد:** تا زمان تحقق اهداف مورد نظر، افتتاح حساب سپرده برای اشخاصی که دارای یک یا چند حساب سپرده راکد نزد کلیه مؤسسات اعتباری هستند، ممنوع است. همچنین، برای افرادی که بیش از 10 حساب سپرده فعال دارند، افتتاح حساب جدید تنها پس از تأیید واحد شناسایی مشتری (CDD) مجاز خواهد بود.
5. **شرایط افتتاح حساب سپرده مشترک:** افتتاح حساب سپرده مشترک تنها در صورتی مجاز است که بین صاحبان حساب، روابط نسبی تا درجه اول از طبقه دوم و همسر برقرار باشد یا حساب سپرده مشترک به عنوان حساب تجاری تعیین شود.
6. **اصلاح قراردادهای افتتاح حساب:** مؤسسات اعتباری ملزم به اصلاح مفاد قراردادهای الکترونیکی افتتاح حساب سپرده و جایگزینی قراردادهای فیزیکی جدید ظرف یک ماه هستند.
7. **ممنوعیت اختصاص امتیاز بر اساس تعداد حسابهای افتتاح شده:** استفاده از روشهای اختصاص امتیاز برای ارزیابی عملکرد واحدهای عملیاتی بر اساس تعداد حسابهای سپرده افتتاح شده ممنوع است. در عوض، مؤسسات اعتباری باید ابزارهای تشویقی را برای واحدهایی که بالاترین سطح ساماندهی حسابهای سپرده و کاهش حسابهای راکد را داشتهاند، اختصاص دهند.
با ابلاغ این ضوابط اجرایی، «دستورالعمل ناظر بر الزامات افتتاح و نگهداری حسابهای سپرده ریالی و صدور کارتهای پرداخت در مؤسسات اعتباری» نسخ میشود. بانکها موظفند این مقررات را به تمامی واحدهای ذیربط ابلاغ کرده و بر حسن اجرای آن نظارت دقیق داشته باشند.
این اقدامات در حالی صورت میگیرد که نظام بانکی ایران با چالشهای متعددی از جمله وجود حسابهای راکد و مازاد، پولشویی و تأمین مالی تروریسم دست و پنجه نرم میکند. انتظار میرود که با اجرای دقیق این ضوابط جدید، گام مهمی در راستای ارتقای سلامت و شفافیت نظام بانکی کشور برداشته شود.
به طور کلی، ساماندهی حسابهای بانکی و جلوگیری از سوءاستفادههای احتمالی، نیازمند همکاری و تعامل سازنده بین بانک مرکزی، مؤسسات اعتباری و مردم است. آگاهیبخشی به مشتریان در خصوص اهمیت مدیریت صحیح حسابهای بانکی و ارائه خدمات آسان و کارآمد برای بستن حسابهای مازاد، میتواند در تحقق اهداف این طرح مؤثر باشد.
همچنین، لازم است بانک مرکزی به طور مستمر بر عملکرد مؤسسات اعتباری نظارت داشته و از اجرای صحیح ضوابط جدید اطمینان حاصل کند. در صورت مشاهده هرگونه تخلف، باید با متخلفان برخورد قانونی صورت گیرد تا از تکرار آن جلوگیری شود.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
نوشته های مشابه
