فرسودگی ناوگان و قاچاق؛ دو عامل اصلی مصرف بی رویه سوخت

به گزارش وبسایت پیمانکار به نقل از خبرگزاری صداوسیما، مصرف بی‌رویه سوخت در ایران به معضلی جدی تبدیل شده است که پیامدهای اقتصادی و امنیتی گسترده‌ای را به همراه دارد. روزانه بیش از ۲۵۰ میلیون لیتر انواع سوخت در کشور توزیع می‌شود، اما افزایش بی‌سابقه تقاضا، ناشی از عوامل متعددی است که به‌طور همزمان بر این بحران دامن می‌زنند.

شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، قاچاق سوخت و فرسودگی ناوگان حمل‌ونقل را دو عامل اصلی این مشکل می‌داند. قیمت پایین انرژی نیز به عنوان یک عامل تشدیدکننده عمل می‌کند و باعث افزایش مصرف بی‌رویه می‌شود. علاوه بر این، عدم پایش و کنترل مؤثر، ضعف در فناوری، پایین بودن استانداردهای داخلی تولید خودرو، نامناسب بودن زیرساخت‌های حمل‌ونقل و عوامل فرهنگی نیز نقش قابل توجهی در این وضعیت دارند. سیستم قیمت‌گذاری غیرمنطقی نیز به عنوان یکی دیگر از عوامل اصلی تشدید کننده این بحران شناخته می‌شود. در واقع، ترکیبی از عوامل ساختاری و مدیریتی، کشور را با چالش کمبود و مصرف بی‌رویه سوخت مواجه کرده است.

این مسأله تنها به بخش حمل و نقل محدود نمی‌شود. افزایش ۲۸ درصدی تحویل سوخت مایع به نیروگاه‌ها در چهار ماهه سرد سال ۱۴۰۳، رکورد تاریخی تحویل سوخت به نیروگاه‌ها را رقم زد. به‌طور میانگین، روزانه بیش از ۵۰ میلیون لیتر نفت‌گاز به نیروگاه‌ها تحویل داده می‌شد که نشان از افزایش تقاضا در بخش انرژی نیز دارد. این افزایش تقاضا در بخش نیروگاهی نیز با کاهش بارندگی و کمبود ذخایر آبی که منجر به کاهش تولید برق نیروگاه‌های برق آبی و در نتیجه فشار بر دوش نیروگاه‌های فسیلی می‌شود، تشدید شده است. به عنوان نمونه، میزان تقاضای بنزین در سال ۱۴۰۳ حدود ۷ درصد رشد داشته و در ۲۹ اسفند به حدود ۱۶۵ میلیون لیتر رسید. این رقم در نخستین روز جنگ ۱۲ روزه به بالای ۲۰۰ میلیون لیتر رسید، اما به لطف تلاش‌های شبانه روزی وزارت نفت، روند توزیع بدون وقفه ادامه یافت.

این وضعیت نشان دهنده عدم تعادل جدی بین تولید و مصرف سوخت در ایران است. وبسایت پیمانکار به نقل از شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران اشاره می‌کند که اگر اقدامات مؤثری از سوی نهادهای بالادستی انجام نشود، این بحران عواقب ناگواری را برای کشور به همراه خواهد داشت. ضرورت بازنگری در سیاست‌های قیمت‌گذاری انرژی، بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل، نوسازی ناوگان حمل‌ونقل و مبارزه جدی با قاچاق سوخت، از جمله اقدامات ضروری برای کنترل این بحران به شمار می‌رود. ایجاد یک سیستم نظارتی قوی و کارآمد برای کنترل و کاهش مصرف سوخت نیز از دیگر اقدامات ضروری در این زمینه است. عدم توجه به این مسأله می‌تواند امنیت انرژی کشور را به خطر انداخته و اقتصاد ایران را با چالش‌های جدی روبرو کند.

منبع: خبرگزاری صداوسیما