فهرست اقلام فناورانه راهبردی اعلام میشود
به گزارش پیمانکار به نقل از خبرگزاری مهر، سعید شجاعی، معاون برنامهریزی، نوآوری و هوشمندسازی وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت)، در اظهاراتی که روز چهارشنبه منتشر شد، بر اهمیت اقلام فناورانه راهبردی در تحقق اهداف اقتصاد دانشبنیان تاکید کرد. این اظهارات در حالی مطرح میشود که دولت به دنبال تقویت بنیانهای اقتصاد دانشبنیان و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی است.
شجاعی در تشریح ویژگیهای این اقلام فناورانه راهبردی گفت: این اقلام به دلیل سطح پیچیدگی بالایی که دارند، نقش کلیدی در توسعه اقتصادی کشور ایفا میکنند. وی افزود که این اقلام دستکم دارای یکی از ویژگیهای مهم از جمله کاهش ارزبری، آیندهسازی، ارتقای بهرهوری یا رفع چالشهای گلوگاهی هستند. به گفته وی، سرمایهگذاری و توسعه این اقلام میتواند به شکلگیری مزیتهای رقابتی برای کشور منجر شده و اقتصاد ملی را در برابر تکانههای خارجی مقاومتر سازد. همچنین، تولید داخلی این اقلام به کاهش هزینههای ارزی کشور کمک شایانی خواهد کرد.
معاون برنامهریزی و توسعه محیط کسبوکار وزارت صمت با اشاره به تکالیف قانونی این وزارتخانه، اظهار داشت: بر اساس بند «ث» ماده ۹۹ قانون، وزارت صمت موظف است با همکاری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی، هر سال حداقل ۱۰ درصد از اقلام راهبردی مورد نیاز کشور را از طریق توان داخلی تامین کند. این هدفگذاری نشاندهنده عزم جدی دولت برای حمایت از تولید داخلی و کاهش وابستگی به واردات در حوزههای کلیدی است.
شجاعی در ادامه به فرآیند شناسایی این اقلام اشاره کرد و گفت: شناسایی این اقلام در هفت حوزه فناورانه صورت گرفته است. این حوزهها شامل هوش مصنوعی و تحول دیجیتال، برق و الکترونیک، مواد پیشرفته، شیمیایی و پلیمری، دارو، تجهیزات پزشکی و ماشینآلات پیشرفته میشوند. این تنوع حوزهها نشاندهنده گستردگی تلاشها برای توسعه فناوری در بخشهای مختلف صنعتی و اقتصادی کشور است.
به گفته وی، فهرست نهایی این اقلام پس از تصویب در شورای راهبری، به عنوان مبنای برنامهریزی و اقدامات آتی وزارت صمت و سایر دستگاههای ذیربط در کشور قرار خواهد گرفت. این فهرست به عنوان یک سند راهبردی، جهتگیریهای اصلی سیاستگذاری و سرمایهگذاری در حوزه فناوری را مشخص خواهد کرد.
اقلام فناورانه راهبردی میتوانند شامل طیف گستردهای از محصولات و فناوریها باشند. به عنوان مثال، در حوزه هوش مصنوعی و تحول دیجیتال، میتوان به توسعه الگوریتمهای پیشرفته، سیستمهای تشخیص چهره، و پلتفرمهای دادهکاوی اشاره کرد. در بخش برق و الکترونیک، تولید تجهیزات پیشرفته نیروگاهی، سیستمهای کنترل هوشمند، و قطعات الکترونیکی با فناوری بالا میتواند در این دسته قرار گیرد.
در حوزه مواد پیشرفته، توسعه نانومواد، کامپوزیتها، و آلیاژهای خاص میتواند به ارتقای کیفیت و عملکرد محصولات صنعتی منجر شود. در بخش شیمیایی و پلیمری، تولید کاتالیزورهای پیشرفته، پلیمرهای زیستتخریبپذیر، و مواد شیمیایی با ارزش افزوده بالا از اهمیت ویژهای برخوردار است.
تولید داروهای نوترکیب، واکسنها، و تجهیزات پزشکی پیشرفته نظیر دستگاههای تصویربرداری پزشکی و تجهیزات جراحی رباتیک نیز میتواند در حوزه اقلام فناورانه راهبردی قرار گیرد. همچنین، توسعه ماشینآلات پیشرفته صنعتی، نظیر ماشینهای CNC با دقت بالا، رباتهای صنعتی، و تجهیزات اتوماسیون، نقش مهمی در افزایش بهرهوری و رقابتپذیری صنایع تولیدی ایفا میکند.
داخلیسازی این اقلام فناورانه راهبردی میتواند مزایای متعددی برای اقتصاد کشور به همراه داشته باشد. از جمله این مزایا میتوان به کاهش وابستگی به واردات، ایجاد اشتغال پایدار، توسعه فناوریهای بومی، و افزایش صادرات محصولات دانشبنیان اشاره کرد. همچنین، تولید داخلی این اقلام میتواند به تقویت امنیت ملی و کاهش آسیبپذیری کشور در برابر تحریمها و شوکهای خارجی کمک کند.
برای تحقق هدف داخلیسازی ۱۰ درصدی اقلام راهبردی در هر سال، لازم است که دولت و بخش خصوصی همکاری نزدیکی با یکدیگر داشته باشند. دولت میتواند با ارائه تسهیلات مالی، مشوقهای مالیاتی، و حمایتهای قانونی، زمینه را برای فعالیت شرکتهای دانشبنیان و فناور فراهم کند. بخش خصوصی نیز باید با سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه، تربیت نیروی انسانی متخصص، و ایجاد شبکههای همکاری با دانشگاهها و مراکز پژوهشی، به توسعه فناوریهای بومی کمک کند.
اجرای موفق این برنامه نیازمند برنامهریزی دقیق، هماهنگی بین دستگاههای ذیربط، و نظارت مستمر است. وزارت صمت باید با همکاری سایر نهادها، یک نقشه راه جامع برای توسعه اقلام فناورانه راهبردی تدوین کرده و با پایش دقیق پیشرفت کار، موانع و چالشهای پیش رو را شناسایی و رفع کند.
منبع: خبرگزاری مهر


