پیچ خطرناک بورسی؛ بدون محرک قوی، رشد پایدار بعید است

به گزارش پیمانکار به نقل از خبرگزاری مهر، بازار سهام ایران پس از تجربه یک دوره نزولی قابل توجه، با نوسانات متعددی روبرو بوده است. شاخص کل بورس که پیش‌تر تا سقف ۳ میلیون و ۲۵۹ هزار واحد صعود کرده بود، با یک سقوط ۸۷۰ هزار واحدی، معادل ۲۷ درصد، به کف ۲ میلیون و ۳۹۵ هزار واحد رسید.

در تلاش برای جبران این افت، شاخص در گام نخست با رشدی ۱۲ درصدی، بیش از ۳۰۱ هزار واحد افزایش یافت، اما نتوانست از مقاومت ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار واحد عبور کند و با عقب‌نشینی ۷ درصدی، معادل ۱۹۰ هزار واحد، دوباره به سطوح پایین‌تر بازگشت.

در مرحله دوم، پس از فعال شدن «مکانیزم ماشه»، شاخص بار دیگر برای عبور از این ناحیه مقاومتی تلاش کرد و تا سطح ۲ میلیون و ۷۴۵ هزار واحد بالا آمد، اما این بار نیز در عبور از مقاومت ناکام ماند و با شدت گرفتن عرضه‌ها، ۱۶ هزار واحد عقب نشست.

به گفته برخی کارشناسان، افزایش عرضه در این مقطع نگران‌کننده است و عبور از این مقاومت مستلزم محرک‌های قدرتمندی است که افزایش نرخ توافقی ارز یکی از آن‌هاست. با این حال، سایه سنگین احتمال جنگ همچنان هرگونه رشد پایدار را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است.

خبرنگار پیمانکار در همین راستا، گفت‌وگویی با پیام الیاس‌کردی، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه، انجام داده است. الیاس‌کردی با تاکید بر اینکه «مکانیزم ماشه و بازار سهام از ۲ جهت قابل بررسی هستند» معتقد است که خود مکانیزم ماشه به‌تنهایی ریسک سیستماتیک اضافه نمی‌کند، اما می‌تواند زمینه‌ساز بروز آن باشد. به عنوان مثال، اگر مکانیزم ماشه منجر به جنگ یا انزوای بین‌المللی ایران شود، این انزوا می‌تواند به‌طور غیرمستقیم ریسک‌های سیستماتیک را تشدید کند.

او در ادامه افزود که در صورت نبود جنگ، مکانیزم ماشه می‌تواند آثار مثبتی بر بازار داشته باشد. فعال شدن این مکانیسم به کاهش درآمدهای نفتی منجر می‌شود و در نتیجه دولت توان مهار تورم را از دست می‌دهد. این شرایط مانند فنر فشرده، می‌تواند باعث جهش نرخ دلار شود و رشد دلار به‌دنبال خود، افزایش قیمت‌ها در بازار سهام را رقم می‌زند. به گفته وی، شرایط موجود می‌تواند باعث جهش نرخ دلار شود و رشد دلار به‌دنبال خود، افزایش قیمت‌ها در بازار سهام را رقم بزند. از آنجا که فروش شرکت‌های کامودیتی‌محور که بخش عمده بورس را تشکیل می‌دهند بر اساس دلار توافقی (نیما) است، رشد نرخ ارز مستقیماً سودآوری و ارزش بازار این شرکت‌ها را افزایش می‌دهد.

این کارشناس با اشاره به این که بازگشت اخیر بازار سهام هنوز پایدار نیست، تاکید کرد که ریسک‌های متعددی همچنان بر سر راه بازار وجود دارد و برای رشد پایدار، ورود پول جدید الزامی است. به گفته وی، جذابیت کمتر بازارهای موازی و قرار گرفتن آن‌ها در سقف قیمتی، تا حدی سرمایه‌گذاران را به سمت بورس سوق داده است، اما این عامل به تنهایی کافی نیست.

الیاس‌کردی در ادامه با انتقاد از موانع ساختاری موجود در بازار سرمایه، مشکلاتی مثل حجم مبنا و دامنه نوسان را از جمله چالش‌های قدیمی این بازار دانست که بدون اصلاح باقی مانده‌اند. وی افزود که حتی در شرایط فعال بودن مکانیزم ماشه نیز فرصتی برای رفع این ایرادات فراهم نشده و این تداوم دستکاری‌های بی‌قاعده، بازار را فرسوده کرده است. او تاکید کرد که هر بار که با بحران مواجه شده‌ایم، اقداماتی عجولانه انجام داده‌ایم و پس از فروکش بحران، اصلاحات واقعی را کنار گذاشته‌ایم.

در خصوص پیش‌بینی وضعیت بازار در نیمه دوم سال، الیاس‌کردی اظهار داشت که اگر جنگی رخ ندهد، با افزایش نرخ دلار، بازار سهام می‌تواند رشد مناسبی را تجربه کرده و عقب‌ماندگی خود نسبت به بازارهای موازی را جبران کند. اما به گفته او، اگر شدت تحریم‌ها یا تنش‌های منطقه‌ای مانند درگیری ایران و اسرائیل یا رخدادهای خلیج فارس به حدی برسد که ریسک سیستماتیک داخلی را بالا ببرد، آن‌گاه نمی‌توان خوش‌بین بود.

این تحلیلگر بازار سرمایه در پایان خاطرنشان کرد که در سناریوی بدون جنگ، افزایش نرخ دلار توافقی می‌تواند موتور محرک بازار سهام باشد، اما هرگونه شعله‌ور شدن تحریم‌ها یا درگیری نظامی، تمامی محاسبات را تغییر خواهد داد.

در پایان شایان ذکر است که تحولات بازار سرمایه همواره تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد و پیش‌بینی دقیق روند آتی آن نیازمند تحلیل دقیق و جامع تمامی این عوامل است. سرمایه‌گذاران باید با در نظر گرفتن تمامی جوانب و با احتیاط، نسبت به سرمایه‌گذاری در این بازار اقدام کنند.

منبع: خبرگزاری مهر